Jakie paliwo zastosować do ogrzewania domu? Gaz, olej, paliwo stałe, a może energię słoneczną lub pompę ciepła? Jaki będzie koszt utrzymania przyszłej nieruchomości? Te i inne pytania pojawiają się już na początku planowania inwestycji podczas pierwszej rozmowy z architektem. W czasach, w których energia stale drożeje, odpowiedzi na te pytania determinują podejście do procesu projektowania.
Z największym problemem przy wyborze ogrzewania domu borykają się inwestorzy posiadający działkę bez dostępu do sieci gazowej, a takich inwestycji jest obecnie zdecydowana większość. Dodatkowo dochodzą problemy związane z zapisami w planach przestrzennych czy Decyzjach o Warunkach Zabudowy, które narzucają wykorzystanie paliwa proekologicznego do ogrzewania domu. Jaki wobec tego mamy wybór? Do dyspozycji pozostaje: prąd, pompa ciepła, olej, gaz propan-butan, paliwo stałe w postaci ekogroszku. Mimo rosnącej popularności pompy ciepła inwestorzy często odrzucają to rozwiązanie ze względu na wysoki koszt inwestycji. Kotłownie na olej czy gaz propan-butan są instalowane ze względu na wygodę, jednak wielu inwestorów również nie decyduje się na ten rodzaj ogrzewania w obawie o rosnące z roku na rok koszty paliwa. Kotłownia na paliwo stałe, czyste i ekologicznie takie jak ekogroszek (ze względu na niską zawartość siarki ekogroszek do takich się zalicza) ma swoich zwolenników i przeciwników. Zaryzykowałbym jednak stwierdzenie, iż w tej chwili jest to najczęściej stosowany rodzaj paliwa służący do ogrzania domu.
Kotłownia na paliwo stałe dla kotła o mocy cieplnej nie większej niż 25 kW musi spełniać określone
w polskich normach parametry:
a) Powinna być wykonana z materiałów niepalnych.
b) Skład opału może być umieszczony w oddzielnym pomieszczeniu lub w kotłowni, a jego powierzchnia ma być na tyle duża, by umożliwić składowanie opału na cały sezon grzewczy.
c) Bardzo istotne są wymagania co do wentylacji pomieszczenia kotłowni. Kotłownia musi być wyposażona w otwór nawiewny o przekroju powierzchni co najmniej 200 cm² i otwór wywiewny o przekroju nie mniejszym niż 14×14 cm z otworem wlotowym pod sufitem. Przekrój kanału dymowego powinien wynosić 20×20 cm. W pomieszczeniu powinien znajdować się wpust podłączony do kanalizacji.
d) Jednym z ważniejszych parametrów bezpośrednio dotyczących pomieszczeń kotłowni jest odległość kotła od przegrody. Od frontu kotła powinna ona wynosić nie mniej niż 1 m. Trzeba jednak założyć, że kocioł na paliwo wraz z podajnikiem to duże urządzenie, a do tego dochodzi zasobnik na wodę i inne elementy pomocnicze. To wszystko sprawia, że kotłownia musi być na tyle duża, aby wszystko się zmieściło, a dostęp do urządzeń był dogodny w razie awarii lub okresowych przeglądów.
Kotły na paliwo stałe nie są idealne, jednak obecnie z racji ogromnego zainteresowania producenci prześcigają się w ich unowocześnianiu. Współczesne kotły są w zasadzie bezobsługowe. Paliwo w podajnikach o pojemności do 200 kg uzupełnia się raz na ok. 4 – 5 dni w zależności od parametrów domu. Dziś kotłowania to miejsce czyste i schludne. Kotłownia z takim kotłem to już inny rodzaj pomieszczenia, do jakich jeszcze niedawno byliśmy przyzwyczajeni.
Ekogroszek pakowany jest w workach po 25 kg, które mogą być składowane w pomieszczeniu kotłowni często pod sam sufit. Nieco problemów nastręcza ustawienie odpowiednich parametrów kotła tak, aby proces spalania odbywał się w sposób najbardziej ekonomiczny i nie powodował nadmiernego powstawania sadzy, jednak jest to problem do rozwiązania. Niestety, koszt kotła na ekogroszek jest dość wysoki ok. 8000 – 9 000 PLN. Inwestorzy, którzy nie chcą rozpalać kotła w miesiącach letnich, aby uzyskać ciepłą wodę użytkową muszą instalować dodatkowo instalację elektryczną lub solarną, co jest dodatkowym wydatkiem.
Ekogroszek musi posiadać odpowiednie właściwości gwarantujące bezawaryjną i bezproblemową pracę kotła tj. odpowiednią granulację, brak zanieczyszczeń mechanicznych, niską spiekalność, wysokie temperatury spiekania, niską zawartość siarki, odpowiednią wilgotność, minimalną ilość popiołu, świeżość itp. Produkt o złych parametrach często powoduje uszkodzenia kotła, ślimaka, retorty i innych elementów. Paliwa niskiej kaloryczności zużyjemy dwa razy więcej, więc za sezon grzewczy zapłacimy dwa razy więcej. W 2007 r. jedna tona ekogroszku kosztowała ok. 260 – 270 PLN. W 2010 roku tona tego paliwa kosztowała 700 – 800 PLN. Średnio w okresie zimowym spala się jedną tonę miesięcznie. Czy jest to dużo w porównaniu do innych nośników energii, biorąc jeszcze pod uwagę koszt kotła? Porównanie pozostawiam przyszłym inwestorom.
Niezależnie od rodzaju i źródła pochodzenia ceny energii wciąż rosną i nie mamy na to żadnego wpływu. Możemy jednak wpłynąć na ograniczenie kosztów ogrzewania projektując i budując domy o małym zapotrzebowaniu na energię – domy dobrze zaizolowane termicznie z ciepłą, nowoczesną stolarką zewnętrzną oraz z systemem wentylacji odzyskującym ciepło.
arch. Maciej Matłowski
